دیدگاه اداره تفتیش کشوری سویدن در مورد رسیدگی به دوسیه های تابعیت در اداره مهاجرت

اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) در گزارشی به پارلمان سویدن اعلام کرده است که رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت در اداره مهاجرت (Migrationsverket) با مشکلاتی چون تأخیرهای طولانی، عدم هماهنگی در ارزیابی‌ها و رد خودکار درخواست‌ها مواجه است.

در سال ۲۰۲۳، بیش از ۷۵ هزار تصمیم در مورد دوسیه‌های تابعیت گرفته شده، اما سیستم‌های رسیده‌گی و توزیع دوسیه‌ها ناکارآمد بوده و سبب طولانی شدن مدت انتظار متقاضیان شده است.

اداره تفتیش کشوری سویدن تأکید کرده است که نه حکومت سویدن و نه اداره مهاجرت اقدامات کافی برای اصلاح این وضعیت انجام نداده‌اند و خواستار بازنگری سیستم‌ها، تقویت نظارت و افزایش هماهنگی در روند تصمیم‌گیری‌ها شده است.

اداره تفتیش کشوری سویدن بتاریخ ( 2025-03-11 ) به پارلمان سویدن دیدگاه و تحقیقات خود را به پارلمان سویدن به شرح زیر فرستاده است :
در سال ۲۰۲۳، اداره مهاجرت سویدن بیش از ۷۵ هزار تصمیم در رابطه با دوسیه‌های تابعیت اتخاذ کرد که بیش از ۵۸ هزار آن درخواست‌های تابعیت بوده است. به این ترتیب، دوسیه‌های تابعیت بزرگترین گروه دوسیه‌ها در این اداره محسوب می‌شود.
در ده سال اخیر، مدت زمان رسیده‌گی به این نوع دوسیه‌ها به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. به‌ویژه، تعداد دوسیه‌هایی که بیش از دو سال در جریان بوده‌اند، به‌شدت افزایش یافته است. این تأخیر طولانی می‌تواند پیامدهای جدی برای افرادی که منتظر تصمیم هستند، به همراه داشته باشد و همچنین سبب شود که اداره مهاجرت نتواند به موقع مشکلات احتمالی را شناسایی کند.
با توجه به اینکه تصمیمات تابعیت قابل فسخ نیستند، مهم است که اداره مهاجرت به‌طور دقیق و مؤثر عمل کند تا تصمیمات درست و بدون تأخیر اتخاذ شود.
در سویدن، تصمیماتی که اداره مهاجرت در مورد اعطای تابعیت اتخاذ می‌کند، قابل فسخ نیستند.[ به این معنا که اگر تابعیت به یک فرد اعطا شد، حتی اگر بعدها مشخص شود که اشتباهی در تصمیم‌گیری رخ داده، این تابعیت را نمی‌توان لغو کرد یا پس گرفت.مترجم] به همین دلیل، بسیار مهم است که اداره مهاجرت پیش از صدور تصمیم نهایی، تمام جوانب را به‌دقت بررسی کرده و از صحت و درستی تصمیمات خود اطمینان حاصل کند.
اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) به‌منظور بررسی چگونگی عملکرد اداره مهاجرت در رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت، یک تحقیق انجام داده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که عملکرد اداره مهاجرت در این زمینه مؤثر نبوده است.
کمبودها در رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت
اداره مهاجرت در برخی موارد موفق به تضمین تصمیمات صحیح نشده است. این کمبودیها نه‌تنها بر کیفیت تصمیمات اثر منفی گذاشته، بلکه باعث طولانی شدن پروسه رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت نیز شده است. اداره تفتیش کشوری سویدن تأکید کرده که اداره مهاجرت باید اقدامات اصلاحی جدی را برای بهبود کارکرد خود انجام دهد تا از صدور تصمیمات درست و بدون تأخیر اطمینان حاصل گردد.
در هنگام بررسی درخواست تابعیت سویدن، اداره مهاجرت باید ارزیابی کند که آیا متقاضی تمامی شرایط قانونی را برآورده ساخته است یا خیر. با این حال، اداره تفتیش کشوری سویدن دریافته است که شیوه‌های کاری (rutiner) اداره مهاجرت در برخی بخش‌ها واضح نیستند و کمبودهایی در اسناد حمایوی (beslutsunderlag) و سیستم‌های رسیده‌گی (handläggningssystem) وجود دارد.
نمونه‌هایی از مشکلات در رسیده‌گی به درخواست‌های تابعیت:
در برخی موارد، ارزیابی محل اقامت متقاضیان بر اساس اطلاعات نامطمئن صورت می‌گیرد. این امر می‌تواند اعتبار تصمیم‌گیری‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
در نزدیک به یک‌سوم درخواست‌های پذیرفته شده تابعیت، متقاضیان موفق به ارائه مدارک کافی برای تأیید هویت (styrka identitet) خود نشده‌اند. این وضعیت برای کارمندان اداره مهاجرت چالش‌برانگیز است، زیرا آن‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا در برخی موارد می‌توان معافیت (dispens) از شرط اثبات هویت را در نظر گرفت یا خیر.
در برخی موارد، اطلاعاتی به اداره مهاجرت ارسال شده که می‌تواند به رد درخواست تابعیت دلالت داشته باشد. با این حال، این اطلاعات در سیستم‌های رسیده‌گی (handläggningssystem) برجسته‌سازی نمی‌شود و ممکن است نادیده گرفته شود.
اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) دریافته است که کمبود در سازمان‌دهی مناسب برای حمایت از کارمندان در جریان بررسی دوسیه‌ها، خطر عدم هماهنگی در ارزیابی‌ها را افزایش می‌دهد.
این کمبودها شامل دو بخش عمده است:
نبود اسناد حمایوی (stöddokument) که به‌صورت واضح و دسترس‌پذیر باشد تا کارمندان بتوانند بر اساس آن تصمیم‌گیری‌های یکسان و منسجم داشته باشند.
نارسایی در محافل کاری (forum) که برای هماهنگی و هم‌آهنگی در تصمیم‌گیری‌ها و روش‌های کاری ایجاد شده‌اند. این محافل به‌درستی کار نمی‌کنند و نمی‌توانند ارزیابی‌های یکسان را تضمین کنند.
این وضعیت می‌تواند به دو نوع تصمیم‌گیری نادرست منجر شود:
رد درخواست افرادی که شرایط تابعیت را برآورده می‌سازند؛
پذیرش درخواست افرادی که شرایط لازم را ندارند.
طولانی شدن مدت رسیده‌گی به دوسیه‌ها
در بسیاری از موارد، مدت زمان رسیده‌گی به درخواست‌های تابعیت بیش از حد طولانی است. این امر می‌تواند برای متقاضیان مشکل‌آفرین باشد و سبب بلاتکلیفی آن‌ها گردد.
اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) به این نتیجه رسیده است که مدت زمان رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت که نیاز به بررسی بیشتر دارند (utredningskrävande ärenden)، به‌طور غیرموجه طولانی است. این دسته از دوسیه‌ها تقریباً ۷۵ درصد از تمامی درخواست‌های تابعیت را تشکیل می‌دهند.
با این حال، مدت زمان واقعی بررسی این دوسیه‌ها در مقایسه با زمان انتظار آن‌ها بسیار کم است. این امر عمدتاً به دلیل انتظار طولانی در صف اختصاص (kötid) پیش از اختصاص دوسیه به یک کارمند رسیده‌گی (handläggare) است.
در یک دوسیه متوسط، ۸۲ درصد از کل مدت رسیده‌گی به انتظار در صف اختصاص (kötid) اختصاص یافته است. برخی از متقاضیان حتی بیش از چهار سال در انتظار مانده‌اند تا دوسیه‌شان به کارمند مربوطه ارجاع شود.
جالب اینجاست که وقتی دوسیه‌های نیازمند بررسی بیشتر (utredningskrävande ärenden) به کارمند اختصاص داده می‌شوند، مدت زمان بررسی آن‌ها تقریباً به اندازه دوسیه‌های ساده و مستقیم (enkla ärenden) است که بدون انتظار قبلی بررسی شده‌اند.
این وضعیت نشان می‌دهد که مشکل اصلی در سیستم رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت، زمان انتظار طولانی (kötid) پیش از آغاز بررسی واقعی دوسیه‌ها است.
اداره مهاجرت سویدن (Migrationsverket) برای مدیریت دوسیه‌ها از سیستمی به نام مدیریت اهداف (målstyrning) استفاده می‌کند که ترکیبی از توقعات تولید (produktionskrav) و امکان به تعویق انداختن دوسیه‌های پیچیده (skjuta upp svårare ärenden) را شامل می‌شود.
این سیستم باعث شده که ریسک طولانی شدن مدت رسیده‌گی به دوسیه‌های نیازمند بررسی بیشتر (utredningskrävande ärenden) افزایش یابد. زیرا در حال حاضر، این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که کارمندان تشویق می‌شوند تا به دوسیه‌های ساده و مستقیم (enkla ärenden) اولویت دهند و دوسیه‌های پیچیده را به تعویق بیندازند.
نتیجه این روش کاری این است که دوسیه‌های نیازمند بررسی بیشتر (utredningskrävande ärenden) ممکن است سال‌ها بدون رسیده‌گی باقی بمانند. همچنین، اداره مهاجرت اصولاً به دوسیه‌هایی که مدت طولانی در صف انتظار (kötid) مانده‌اند، رسیدگی نمی‌کند.
عدم اتخاذ تدابیر کافی برای کاهش پیامدهای منفی درخواست تصمیم‌گیری
اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) ارزیابی کرده است که نه اداره مهاجرت (Migrationsverket) و نه حکومت سویدن (regeringen) تدابیر کافی برای کاهش پیامدهای منفی درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande) اتخاذ نکرده‌اند.
این عدم اقدام باعث شده که بسیاری از متقاضیان تابعیت، به‌ویژه آن‌هایی که دوسیه‌های پیچیده دارند، برای مدت طولانی در صف انتظار (kötid) باقی بمانند و در نتیجه، به‌موقع تصمیم‌گیری در مورد درخواست‌های‌شان صورت نگیرد.
در سال ۲۰۱۸، یک قانون جدید اداری (förvaltningslag) در سویدن به اجرا درآمد. این قانون به متقاضیان اجازه می‌دهد تا از طریق درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande)، روند بررسی دوسیه‌ای را که مدت زمان غیرموجهی طولانی شده است، تسریع کنند.
با توجه به مدت زمان طولانی رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت (medborgarskapsärenden) در اداره مهاجرت (Migrationsverket)، بیشتر متقاضیان تابعیت مجبور شده‌اند تا درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande) را ارائه کنند تا به دوسیه‌های‌شان رسیدگی شود.
پیامد این وضعیت این بوده است که اداره مهاجرت عمدتاً به دوسیه‌هایی رسیدگی کرده که متقاضیان درخواست تصمیم‌گیری داده‌اند. در این میان، دوسیه‌های دیگر که چنین درخواستی ثبت نکرده‌اند، در اولویت پایین‌تر قرار گرفته و کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
اداره تفتیش کشوری سویدن (Riksrevisionen) به این نتیجه رسیده است که شیوه مدیریت اداره مهاجرت (Migrationsverket) باعث تشدید پیامدهای منفی درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande) شده است.
در دوره ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، هزاران متقاضی تابعیت که درخواست تصمیم‌گیری ارائه کرده بودند، با رد خودکار درخواست‌شان مواجه شدند. برای این گروه، اداره مهاجرت هیچ برنامه مشخصی برای تعیین زمان رسیده‌گی به دوسیه‌های‌شان ندارد. [رد خودکار درخواست به این معنا است که درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande) بدون بررسی دقیق و بدون ارزیابی محتوا، به‌صورت سیستماتیک رد شده است.در دوره ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، اداره مهاجرت سویدن (Migrationsverket) درخواست‌های تصمیم‌گیری برخی متقاضیان تابعیت را به‌صورت خودکار رد کرده است. یعنی به جای اینکه به محتوای درخواست رسیدگی شود و دلایل طولانی شدن بررسی دوسیه ارزیابی گردد، سیستم به‌طور خودکار تصمیم به رد درخواست گرفته است.این اقدام باعث شد که متقاضیان تابعیت نتوانند از حق قانونی خود برای تسریع در رسیده‌گی به دوسیه‌ها بهره‌مند شوند و در عوض، همچنان در صف انتظار باقی بمانند. این نوع رد درخواست، عادلانه و اصولی محسوب نمی‌شود و می‌تواند بر حقوق متقاضیان تأثیر منفی بگذارد. مترجم ]
اداره تفتیش کشوری سویدن همچنین اشاره کرده است که حکومت سویدن (regeringen) با وجود آگاهی از پیامدهای منفی درخواست تصمیم‌گیری بر متقاضیان، اقدامات کافی برای کاهش این پیامدها انجام نداده است.
توصیه‌ها به حکومت سویدن (Regeringen)
ـ اطمینان حاصل کند که اداره مهاجرت (Migrationsverket) شرایط قانونی لازم برای دسترسی به اطلاعات از سایر نهادها را دارا باشد. این شامل اطلاعاتی از اداره مالیات (Skatteverket می‌شود که برای ارزیابی محل اقامت (hemvist) و حق اقامت (uppehållsrätt) ضروری است.
ـ اقدامات لازم را برای مدیریت پیامدهای منفی درخواست تصمیم‌گیری (begäran om avgörande) در دوسیه‌های تابعیت اتخاذ کند.

توصیه‌ها به اداره مهاجرت (Migrationsverket):
ـ سیستم مدیریت اهداف (målstyrning)، سیستم توزیع دوسیه‌ها (system för fördelning av ärenden) و مدیریت تعادل دوسیه‌ها (hantering av ärendebalanser) را بازنگری و توسعه دهد تا از تأخیرهای غیرضروری جلوگیری شود و برای رسیده‌گی به تمامی دوسیه‌های تابعیت یک برنامه واضح و مشخص وجود داشته باشد.
ـ کنترول‌های داخلی بیشتری را در سیستم‌های رسیده‌گی (handläggningssystem) ایجاد کند و شیوه‌های کاری (rutiner) و اسناد حمایوی (stöd) مشترک میان تمامی مناطق را توسعه دهید تا ارزیابی‌ها در تمام مناطق هماهنگ و یکسان انجام شود و تصمیمات صحیح و قابل اعتماد باشند.
ـ نظارت بر رسیده‌گی به درخواست‌های تابعیت را در زمینه مدت زمان بررسی (handläggningstider) و کیفیت حقوقی (rättslig kvalitet) بهبود بخشد. به‌ویژه باید بررسی شود که آیا اقدامات کنونی برای ارزیابی دوسیه‌ها کافی است یا نیاز به اصلاحات بیشتر دارد.
ـ تبادل تجربیات میان سطح مرکزی و بخش‌های مختلف رسیده‌گی به دوسیه‌های تابعیت را تقویت کند تا هماهنگی بیشتری در روند بررسی دوسیه‌ها به وجود آید و تصمیمات با دقت بیشتری اتخاذ شوند.

گزارش کامل اداره تفتیش کشوری سویدن در زیر :

RiR-2025-5-rapport

منبع :

https://www.riksrevisionen.se/granskningar/granskningsrapporter/2025/migrationsverkets-hantering-av-medborgarskapsarenden.html