گزارش از ملاقاتها با مسوولين امور مهاجرين در کابل

از تاريخ 23 ماه مارچ الي 3 اپريل سفري داشتم به شهر کابل قلب ميهنم . در جريان اقامت کوتاه مدتم ، برعلاوه زيارت  اززادگاه و ديدار دوستان وعزيزان ملاقاتهاي داشتم با برخي مسوولين که در مورد سرنوشت پناهجويان افغان مقيم سويدن تصميم ميگيرند

اولين ملاقاتم با آقاي عبدالکريم براهوي وزير امورمهاجرين و عودت کنندگان افغانستان و مشاور شان خانم زاهده شهيدي بود . از خانم شهيدي قلباٌ ابراز امتنان مينمايم که اين ملاقات را تنظيم نموده بود . ملاقات بتاريخ 28 ماه مارچ ساعت سه بعداز ظهردر دفتر کار آقاي براهوي انجام يافت و مدت يکساعت طول کشيد .

آقاي عبدالکريم براهوي وزير امور مهاجرين وعودت کنندگان افغانستان

 در جريان ملاقات وضعيت پناهجويان افغان در سويدن با تفصيل بيان شد و پيامدهاي منفي عقد و تمديد” موافقتنامه  سه جانبه ” ميان افغانستان ، سويدن و کميشنري عالي ملل متحد  در امور پناهندگان ، بالاي سرنوشت پناهجويان افغان و بويژه در زمينه اخراج اجباري شان توضيح شد . در ملاقات براي مسوولين وزارت خاطر نشان گرديد که اين قرارداد موانع تحقق تصاميم ارگانهاي ذيربط سويدني را غرض اخراج پناهجويان افغان برداشته و با امضاي اين قرارداد زمينه اخراج اجباري پناهجويان افغان از سويدن مساعد گرديد . اين قرارداد که زير عنوان ” عودت داوطلبانه مهاجرين افغان به وطن شان ” امضاء شده اما در عمل معني و مفهوم اخراج اجباري را افاده ميکند . زيرا مسوولين اداره مهاجرت سويدن مطابق ” موافقتنامه سه جانبه ” ،صرف  الترناتيف عودت داوطلبانه را که اخراج اجباري است ، بکار مي بندند. و عمده ترين نکته در تمام موافقتنامه همين مطلب ميباشد . با تأسف فراوان که مسوولين وزارت امور مهاجرين افغانستان نيز همين تفسير را از توافقتنامه سه جانبه دارند و مي افزايند که افراديکه به درخواست پناهندگي شان پاسخ منفي داده شده است ، حق کشور سويدن است که آنها را به اجبار اخراج نمايد و وزارت متذکره هيچ کاري در زمينه انجام داده نميتوانند و گويا اين مسايل داخلي کشور سويدن ميباشد . متأسفانه مسوولين وزارت امور مهاجرين افغانستان اصطلاح ” داوطلبانه ” را اشتباه درک ميکنند . به تفسير آنها” عودت داوطلبانه ” در مورد اشخاصيکه دوسيه پناهندگي شان هنوز نهايي نشده  بکار برده شده که شامل حال پناهجويان که دوسيه پناهندگي شان رد شده ، نميگردد . در حاليکه انجمن افغانهادر سويدن  در حمايت ازهمين پناهجويان که فيصله هاي اخراجي گرفته اند، تلاش ميورزد و اعتراض مينمايد . در دفاع از همين پناهجويان مارش بزرگ اعتراضيه ، تظاهرات و اعتصابهاي غذايي انجام يافت . افغانهاي متقاضي پناهندگي  پيرامون فيصله هاي متحدالمال اداره مهاجرت و تصاميم سياسي محاکمه مافوق مهاجرتي سويدني که بشکل حقوقي ظاهر شده ، اعتراض دارند .  اما مشاور وزارت امور مهاجرين  که استخدام شده ملل متحد بوده و بعنوان مشاور در وزارت امور عودت کنندگان ايفاي وظيفه مينمايد ، خاطر نشان ميسازد که با امضاي”  توافقنامه سه جانبه ” از اخراج خانواده ها و معلولين جلوگيري شده و در صورت عودت داوطلبانه يکمقدار پول به عودت کنندگان داده ميشود . آنوزارت مخالف اخراج اجباري افغانهاست ، البته آنهائيکه هنوز فيصله اخراجي نگرفته اند . درحاليکه کشور سويدن ، آنهائيراکه تصاميم نهايي در مورد شان صادر نگرديده ، اخراج نميدارد . پس عودت داوطلبانه مفهوم خود را درين زمينه از دست ميدهد . و من چندبار خاطر نشان ساختم که تذکر اصطلاح ” داوطلبانه ” در توافقنامه زايد ميباشد و بهتر ميبود که اين قرارداد نام ” اخراج اجباري ” را باخود ميداشت.

در مورد غير حقوقي بودن توافقنامه سه جانبه

طوريکه آقاي دکتور سپنتا وزير خارجه افغانستان در نشست مورخ 26 فبروري 2008با افغانهاي مقيم سويدن  گفته بود که مقامات  وزارت امور مهاجرين خلاف تعامل ، مستقلانه توافقنامه را تمديد نمودندکه وزارت امور خارجه افغانستان آنرا غير حقوقي خواند . دکتور سپنتا درهمان نشست  اطمينان داده بود کهوي هيچگاه با هيچ کشوري قراردادي امضاء نخواهد کرد که در آن افغانها به زور و خلاف ميل شان اخراج گردند. اما در ملاقات ،  مشاور وزارت امور مهاجرين افغانستان خاطر نشان ساخت که در تمام ملاقاتها در ارتباط به  توافقنامه سه جانبه  نمايندگان وزارت خارجه حضور داشته و آنرا تأئيد نموده و امضائ هايشان نيز موجود ميباشد و در حقيقت قرارداديکه از جانب وزارت امور مهاجرين افغانستان امضاء و يا تمديد گرديده ، موافقت وزارت خارجه افغانستان موجود ميباشد . در حاليکه يکي ازکارمندان  دفتر ملل متحد وزارت خارجه اين ادعاي مشاور وزارت امور مهاجرين را رد نموده که گويا وزارت خارجه با تمديد قرار داد موافقت نموده باشد . وزارت خارجه ا هيچگاه با اخراج اجباري افغانها توافق ننموده است . اين کارمند وزارت خارجه ،  مکاتيب زيادي  آنوزارت را نشان دادکه دلالت بر مخالفت شديد آنها با اخراج اجباري افغانها مينمود . در يکي از نامه هاي وزارت خارجه عنواني وزارت امور مهاجرين آمده بود : قرار است در ماه اپريل مذاکراتي پيرامون وزارت امور عودت کنند گان افغانستان وکميشنري عالي ملل متحد در امور پناهندگان و…. در ژنيو تشکيل شود . ضروراست تا وزارت متذکره حين امضاي قرار داد پيرامون عودت مهاجرين افغان معطوف بدارد . عودت با عزت و داوطلبانه افغانها بوطن شان ومطابق  ظرفيت پذيرش افغانستان . در جاي ديگر تذکر بعمل آمده بود که بهتر آنوزارت قبل از امضاي قرارداد ، آنرا بمراجع حقوقي کشور گسيل بدارد . اما خانم شهيدي تاکيد داشت که تمام توافقنامه هاي که توسط وزير امور مهاجرين امضاء گرديده است ، تأئيد وزارت خارجه افغانستان در آن موجود ميباشد . اما صرف نظر ازاينکه کي ها توافق نموده اند ، يک مطلب روشن ميباشد که در نتيجه اين توافقنامه پناهجويان افغان از سويدن به زور وجبر اخراج ميگردند و من به نمايندگي پناهجويان افغان از مقام وزارت امور مهاجرين وعودت کنندگان تقاضا نمودم که اين توافقنامه را که وزارت خارجه افغانستان آنرا غير حقوقي نيز خوانده است ، تمديد ننمايد . مشاور وزارت امور مهاجرين افغانستان در پايان وعده داد در صورتيکه وزارت خارجه يک نامه را عنواني آنوزارت ارسال نمايد و تقاضا نمايد که توافقنامه سه جانبه  تمديد نگردد ، وزارت امور مهاجرين آنرا تمديد نخواهد نمود و عواقب آنهم متوجه وزارت خارجه خواهد بود . گفتني است که بتاريخ 30 مارچ   مصاحبهء داشتم در برنامه ” صبح وزندگي ” تلويزيون” شبکه جهاني آريانا ”که بطور زنده پخش شد و پيرامون وضعيت پناهجويان افغان مقيم سويدن و برخورد هاي دولتمردان افغان پيرامون قضيه صحبتهاي انتقادي نمودم . همچنان صحبتهاي داشتم با برخي کارمندان شعبه ملل متحد وزارت خارجه افغانستان و  کارمندان سفارت سويدن در کابل پيرامون وضعيت متقاضيان پناهندگي افغان در سويدن .

نسيم سحر

 معاون انجمن افغانها در سويدن