طرز کار اتحادیۀ اروپا

انتخابات پارلمان اروپا نزدیک است. این انتخابات در تاریخ ۶ ژوئن یعنی درست۲۰ روز دیگر. سهم سوئد در پارلمان اروپا ۱۸ نماینده از مجموع ۷۳۶ نمایندۀ پارلمان اروپاست. اما طرز کار پارلمان اروپا چگونه است و این پارلمان به چه مواردی رسیدگی می‌کند.
یوران فرم  از نمایندگان حزب سوسیال دمکرات سوئد در پارلمان اروپاست که معتقد است این نهاد درست مشابۀ نمونۀ ملی آن یعنی ریکس داگ یا پارلمان سوئد است. تنها تفاوتش این که پارلمان اروپا دو مرجع تصمیم‌گیری دارد: شورای وزراء و پارلمان. چیزی شبیۀ سیستم آمریکائی که دارای دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان است.
در پیوند با اتحادیۀ اروپا، با ترم‌های مختلفی چون کمیسیون، پارلمان، شورای وزراء و واژه‌ها و ترکیباتی از این دست برخورد می‌کنیم که همیشه درک‌شان آسان نیست. شاید از دلایل گنگ بودن برخی از این مفاهیم، این باشد که مردم کمتر به انتخابات پارلمان اروپا توجه می‌کنند. دست‌کم اقبال نسبت به انتخابات این نهاد اروپائی کمتر است از توجهی که مثلا به انتخابات عمومی سوئد در یک چارچوب ملی می‌شود. به این خاطر شاید ارائۀ تاریخچه‌ای مختصر از اتحادیۀ اروپا خالی از فایده نباشد.
اتحادیۀ اروپا پس از جنگ دوم جهانی توسط ۶ کشور که در تلاش بودند از بروز جنگ سوم جلوگیری کنند، تاسیس شد. در طول سالیان کشورهای اروپائی بیشتری به این اتحادیه توجه نشان دادند و به آن پیوستند. یوران فرم وضع قوانین از سوی نهادهای اتحادیۀ اروپا را از اساس جدید می‌داند و می‌گوید کشورهای عضو این اتحادیه پذیرفته‌اند تا وضع برخی از قوانین قابل اجرا در عرصۀ ملی، در نهاد فراملیتی انجام گیرد و این امری است که در تاریخ بی‌سابقه است:
سوئد( سويدن ) از سال ۱۹۹۵ به عضویت اتحادیۀ اروپا در آمد. این اتحادیه در حال حاضر از ۲۷ کشور از فنلاند در شمال تا قبرس در جنوب اروپا، تشکیل شده است. پیوستن به اتحادیۀ اروپا برای هر کشور عضو به منزلۀ سپردن برخی از قدرت خود به این اتحادیه است. قدرتی که بین چهار نهاد مختلف اتحادیۀ اروپا، تقسیم می‌شود. این چهار نهاد عبارتند از کمیسیون، پارلمان، شورای وزراء و دادگاه اتحادیۀ اروپا.
کمیسیون اروپا تنها ارگانی است که می‌تواند پیشنهاد وضع قوانین جدید ارائه دهد. این نهاد وظیفه نظارت بر اجرای قوانین وضع شده نیز دارد. وظیفۀ دیگر کمیسیون اروپا، مسئولیت بودجۀ اتحادیه است. نماینده‌های کمیسیون اروپا انتخابی نیستند بلکه هر یک از کشورهای عضو، یک نماینده به این نهاد می‌فرستند. اما اعضای کمیسیون اروپا، ماموریت دفاع از مواضع کشورهای خود را ندارند، بلکه وظیفۀ آنها، عمل کردن در چارچوب یک اروپای واحد است. می‌توان به گونه‌ای کمیسیون اروپا را به دستگاه دولت تشبیه کرد.
شورای وزاری اتحادیۀ اروپا، بزرگ‌ترین ارگان تصمیم‌گیری در این اتحادیه است. این شورای از وزرای کشورهای عضو تشکیل شده است که تقریبا در عرصۀ سیاست‌هایی که در چارچوب ملی برعهده دارند، عمل می‌کنند به این معنی که مثلا اگر این شورا، برای وضع قوانین در زمینۀ زیست‌محیطی تشکیل اجلاس دهد، وزاری محیط زیست کشورهای عضو هستند که در این نشست گرد می‌آیند.
دادگاه اروپا به هنگام مجادلات بین کشورهای عضو وارد کار می‌شود و حرف آخر را در تفسیر قوانین و پیمان‌نامه‌ها می‌زند.
اما پارلمان اروپا تنها نهادی است که نمایندگانش را شهروندان کشورهای عضو تعیین می‌کنند. ۷۳۶ نمایندۀ این نهاد هر ۵ سال یک‌بار انتخاب می‌شوند و همانطور که گفته شد از این ۷۳۶ کرسی، ۱۸ کرسی سهم نمایندگان کشور سوئد است.
محل پارلمان اروپا در بروکسل پایتخت بلژیک است، اما نشست‌های آن در شهر استراسبورگ فرانسه برگزار می‌شود. پارلمان در اشتراک نظر با شورای وزراء، در موارد بسیاری تصمیم‌گیری می‌کند. این موارد به عنوان نمونه، مسائل زیست محیطی قاره و وضعیت چرخش کالا و خدمات در کشورهای عضو را شامل می‌شود. از این گذشته، تصمیم‌گیری دربارۀ کشوری که درخواست عضویت در اتحادیۀ اروپا دارد نیز به عهدۀ پارلمان اروپاست. تصویب بودجۀ اتحادیۀ اروپا نیز به همچنین.
لنا اک  نمایندۀ حزب مرکز  در پارلمان اروپاست که در لیست انتخاباتی جدید این حزب هم نامزد نمایندگی این پارلمان برای دورۀ آتی است. او که پیش از این سابقۀ نمایندگی پارلمان سوئد را دارا بوده، از تجربۀ نمایندگی‌اش در پارلمان اروپا به اولگیتسا لیندکویست، خبرنگار بخش بین‌المللی رادیو سوئد چنین می‌گوید:
«پارلمان اروپا متشکل از بیست و هفت کشور است با زبانهای گوناگون و مسائل سیاسی بسیار متفاوت. در منتهاعلیۀ جناح چپ این پارلمان کمونیستها هستند و در منتهاعلیۀ جناح راست آن فاشیستها، که هر چند شمارشان اندک است اما حضور دارند.»
اتحادیۀ اروپا را می‌توان به تشکیلاتی برای مذاکرات کشورهای اروپائی تشبیه کرد که ۲۴ ساعت شبانه روز و هفت روز هفته در حال فعالیت است.
زمانی که کمیسیون اروپا نیاز به وضع قانونی جدید داشته باشد، لایحۀ خود را به پارلمان و شورای وزراء ارائه می‌دهد. این لایحۀ در سطح وسیعی به بحث گذارده می‌شود و پارلمان نتایج مذاکرات خود را آن پس به شورای وزیران ارائه می‌دهد که این نهاد هم به نوبۀ خود با اضافه کردن نظرات اعضایش آن را برای تصویب نهائی به پارلمان ارجاع می‌دهد.
هر چند پارلمان اروپا را به عنوان مثال می‌توان با همتای ملی‌اش پارلمان سوئد مقایسه کرد اما به گفتۀ یکی از نمایندگان سوئدی پارلمان اروپا که از ابتدای عضویت سوئد در این نهاد عضو آن بوده، در عین حال تفاوت‌های بزرگی با آن دارد. یان اندرشون  نمایندۀ سوسیال‌دمکرات سوئد در پارلمان اروپا:
عملکردم در پارلمان سوئد را بسیار دوست داشتم اما در عین حال فعالیت در پارلمان ملی تحت الشعاع سیاست جناحی قرار دارد واین فضا که بطور فردی بتوانی عمل کنی را در پارلمان ملی کمتر بدست می آوری تا در پارلمان اروپا.

taher.jambarsang@sr.se

منبع : سايت پژواک